Քո «Ոչ»-ից ես գնում եմ դեպի իմ «Այո»-ն. Լեոնիդ Ենգիբարյան

Ես «Այո»-ի և «Ոչ»-ի միջև եղած անդունդի եզրին եմ։ Քո «Ոչ»-ից ես գնում եմ դեպի իմ «Այո»-ն մի բարակ թոկի վրայով, որ հյուսված է ցանկությունից, վախից ու սիրուց։ Թոկը դողում ու ճոճվում է, իսկ ներքևում Մենակության անհատակ անդունդն է, և «Այո»-ն, որ հրապուրելու չափ մոտ էր թվում, հիմա անմատչելի է։ Բայց ես գնում եմ՝ հավասարակշռելով ինձ Հպարտություն-ձողով։ Եվ հին, բարի վալսը՝ Հույսը, որ միշտ հնչում է դժվար համարների կատարման ժամանակ, ինձ ուժ է տալիս։
Ես քայլում եմ, ջանում եմ չնայել ներքև և չմտածել, որ հանկարծ, մինչ ես գալիս եմ դեպի քո «Այո»-ն, ինչ-որ մեկն արդեն բարձրացել է քեզ մոտ՝ դրա համար հենելով Բարեկեցության սանդուղքը։ Ավելի ու ավելի դժվար է։ Հուսահատության քամին տատանում է ինձ, և հենց անտանելի է դառնում, դու, միանգամայն անսպասելի, ինքդ ես ձգվում դեպի ինձ։ Ես գցում եմ ծանր ձողը։ Դու գրկում ես ինձ, ու մենք ընկնում ենք կամ ճախրում ենք (ի՞նչ տարբերություն) դեպի պայծառ աստղերից մեկը, որ, օգոստոսի գիշերային անեզրության մեջ վառված, մեզ են սպասում։
-Սիրելի՛ս,- ասում ես՝ մազերս շոյելով,-արժե՞ր այդպիսի վտանգի ենթարկվել. կարող էիր ընկնել սարսափելի Մենակության մեջ։ Ա՛յ դմբո, ինչո՞ւ էիր այդպես անում։
-Բայց չէ՞ որ դու սկզբում ասացիր՝ «Ոչ»։ Եվ ես ստիպված էի մահացու փորձության գնալ։
-Մի՞թե ասել եմ, զարմանում ես,- ինչ-որ չեմ հիշում։

***

 Կա մի նկարիչ , ով նկարել է ինձ: Եվ հիմա ես ապրում եմ: Նկարված: Եվ այնտեղ, և այստեղ: Թղթի վրա ու այստեղ, ինչ-որ տեղ աշնան ու ձմռան մեջտեղում: Եվ որտե՞ղ եմ իրական ես:

Ես նկատել եմ` ամեն ինչ չէ, որ  իմ մոտ աջ ձեռքով լավ է ստացվում: Առաջ մտածում էի, դա նրանից է, որ ես ձախլիկ եմ, բայց  հիմա ես տեսնում եմ, որ նկարի վրա քո մոտ իմ աջ ձեռքը լավ չի ստացվել: Ահա, թե բանն ինչումն է:
Եվ հետո ես սկսեցի  ավելի նուրբ զգալ, ավելի քիչ  կոպտել, դրանում մեղավոր են քո բարակ գծերը: Ես  ո՞ղջ եմ, թե՞ նկարված…
Ես քո նկարված-ապրողն եմ:
Եվ անգամ ծիծաղելի է, չգիտեմ` իչնպես ասեմ. դու ինձ նկարե՞լ ես, թե՞ արտանկարել:
Քանի որ դու նկարիչ ես, ուրեմն դու նկարել ես, սակայն դու կին ես, ու առանց քեզ ես ողջ չեմ, մեռած եմ, ինչպես արտանկարվածը:
Շատ եմ խնդրում, ուղղիր իմ աջ ձեռքը:

***

Սրճարանը դատարկվում է։ Շարժվում են աթոռները, շխկշխկում է սպասքը խոհանոցում։
Մնում ենք միայն դու, ես ու իմ տխրությունը։
Ներիր, գիտեմ, որ ուզում էիր երկուսով լինենք այսօր, բայց ինձ հետ է իմ տխրությունը․․․
Ըհը՜, դու արդեն զայրանում ես, զանգել ես ուզում։ Հասկանում եմ։ Շտապ է։

Սրճարանը դատարկվում է։ Շարժվում են աթոռները, շխկշխկում է սպասքը խոհանոցում։
Մնում ենք երկուսով, ես ու դու, իմ տխրություն։

***

 Միայն մի վախեցիր։ Քեզ երբեք ոչինչ չի պատահի, որովհետեւ դու երկու սիրտ ունես։
Եթե օդում մի վայրկյանով մեկը կանգ առնի, կողքից մյուսը կզարկի։
Դրանցից մեկը մայրդ է տվել քեզ։
Նա կարողացավ դա անել, որովհետեը տասնինը տարի առաջ կարողացավ սիրել, սիրել․․․ Մի ծիծաղիր, սիրելը բարդ է։
Իսկ երկրորդ սիրտդ տվել եմ ես։ Պահիր կրծքումդ իմ խենթ սիրտը։
Ու ոչնչից մի վախեցիր։
Նրանք կողք կողքի են, թե մեկը կանգ առնի, մյուսը կզարկի։
Միայն ինձ համար, մի անհանգստացիր, ինձ թեթեւ է քայլել գետնի վրայով,
դա հասկանալի է յուրաքանչյուրին։
Իմ սիրտը՝ քո կրծքում։

***
Պետք չէ նեղացնել մարդուն հենց այնպես. դա շատ վտանգավոր է։ Իսկ եթե նա Մոցա՞րտն է, այն էլ դեռ ոչինչ չի գրել, նույնիսկ «Թուրքական քայլերգը»։ Դուք կնեղացնեք նրան, և նա ոչինչ էլ չի գրի։ Չի գրի առաջինը, հետո երկրորդը, և աշխարհում ավելի քիչ հրաշալի երաժշտություն կլինի, ավելի քիչ լուսավոր զգացմունքներ ու մտքեր, հետևաբար ավելի քիչ լավ մարդիկ։ Իհարկե, մեկ ուրիշին կարելի է նաև նեղացնել. չէ՞ որ ոչ բոլորն են Մոցարտ, բայց, միևնույնն է, պետք չէ, իսկ եթե հանկարծ…
Դուք այնպիսին եք, ինչպիսին նա է։
Պահպանե՜ք իրար, մարդի՜կ։

***

Կա մի նկարիչ, ով նկարել է ինձ: Եվ հիմա ես ապրում եմ: Նկարված: Ե՛վ այնտեղ, և՛ այստեղ: Թղթի վրա ու այստեղ, ինչ-որ տեղ աշնան ու ձմռան մեջտեղում: Եվ որտե՞ղ եմ իրական ես:
Ես նկատել եմ` ամեն ինչ չէ, որ իմ մոտ աջ ձեռքով լավ է ստացվում: Առաջ մտածում էի՝ դա նրանից է, որ ես ձախլիկ եմ, բայց հիմա ես տեսնում եմ, որ նկարի վրա քո մոտ իմ աջ ձեռքը լավ չի ստացվել: Ահա, թե բանն ինչումն է:
Եվ հետո ես սկսեցի ավելի նուրբ զգալ, ավելի քիչ կոպտել, դրանում մեղավոր են քո բարակ գծերը: Ես ո՞ղջ եմ, թե՞ նկարված…
Ես քո նկարված-ապրողն եմ:
Եվ անգամ ծիծաղելի է, չգիտեմ` ինչպես ասեմ. դու ինձ նկարե՞լ ես, թե՞ արտանկարել:
Քանի որ դու նկարիչ ես, ուրեմն դու նկարել ես, սակայն դու կին ես, ու առանց քեզ ես ողջ չեմ, մեռած եմ, ինչպես արտանկարվածը:
Շատ եմ խնդրում, ուղղիր իմ աջ ձեռքը:

***

… Փոքր-ինչ լռելուց հետո աղջիկն ասաց. «Բայց մենք տեղ չունենք ապրելու, տուն չունենք»։ Տղան ծիծաղեց և ասաց, որ ինքը անձրևանոց ունի, բոլորովին նոր, ու եթե կոճակը սեղմես, նա ինքն իրեն կբացվի։ Եվ անձրևանոցը հրաշալի տուն է, շատ հարմարավետ երկուսի համար։ ճիշտ է, այն պատեր չունի, բայց փոխարենը բավական է ձեռքը երկարել, և դուք կիմանաք, թե դրսում տարվա որ եղանակն է՝ օրինակ, անցե՞լ է գարունը, թե դեռ շարունակվում է։ Այնպիսի բնակարանով, ինչպիսին անձրևանոցն է, հարմար է ճանապարհորդել, հաճելի է լսել անձրևի ձայնը ու նաև… Բայց աղջիկը չհարցրեց, «նաև ինչ…» և հեռացավ մեկ ուրիշի մոտ, որը բոլոր հարմարություններով մեկ սենյականոց բնակարան ուներ, բայց, երևի, այնուամենայնիվ չուներ այդպիսի անձրևանոց, իսկ եթե անգամ ուներ, ապա, համաձայնեք, ինչի՞ համար է մարդուն երկու բնակարանը, չէ՞ որ դա ծիծաղելի է… Այժմ, շատ տարիներ անց, նա վերջապես հասկացել էր, թե դա ի՜նչ հրաշալի անձրևանոց էր՝ մի փոքրիկ պարաշյուտ, որից բռնվելով երկուսով, կարելի է թռչել-գնալ հեռու՜-հեռու՜, հատկապես անձրևոտ օրերին… Եվ նա թախծում է իր արդեն երեք սենյականոց բնակարանում, որովհետև ինչքան մեծ է բնակարանը, այնքան հեռու են իրարից նրանք, ովքեր ապրում են այնտեղ, և երբ անձրև է գալիս, նա պատրաստ է ներքև նետվել իր անձրևանոցը փնտրելու, բայց մի՞թե տասնհինգերորդ հարկից կճանաչես, թե որն է քո անձրևանոցը։ Իսկ եթե անգամ ճանաչես, ապա հայտնի էլ չէ, թե այսօր սարքի՞ն է արդյոք վերելակը: